"ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΊΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΑΘ' ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΣΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ"

Αναρτάται η έκδοση του ΑΙΠΣ "ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΊΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΑΘ' ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΣΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ" (Πρακτικά Ημερίδας 25ης 10ου 2014).
κείμενο
εξώφυλλο

"Μνημειακή Τοπογραφία Δήμου Δωρίδος"

Αναρτάται η έκδοση του Σ. Ραπτόπουλου "Η Μνημειακή Τοπογραφία του Καλλικρατικού Δήμου Δωρίδος". Πρόκειται για μία συνοπτική παρουσίαση - περιήγηση στις αρχαιότητες της περιοχής.

Εξώφυλλο

Μνημειακή Τοπογραφία Δήμου Δωρίδος

"Μύκονος Προϊστορική"

Αναρτάται η έκδοση "Μύκονος Προϊστορική", του Σ. Ραπτόπουλου. Πρόκειται για μία συνθετική παρουσίαση παλαιότερου και νέου (αδημοσίευτου) υλικού,  που συνοδεύεται από παράρτημα για την ιστορία της σχετικής έρευνας.

 Εξώφυλλο

"Μύκονος Προϊστορική"

Αναρτάται ο τρίτος τόμος της σειράς "ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΙΒΕΣ" του Α.Ι.Π.Σ., με τίτλο: "ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΝΗΣΟΙ - Συμβολή στην οικονομική τους Ιστορία κατά την Ελληνιστική και Αυτοκρατορική Εποχή" (Σ.Ραπτόπουλος)

Εργασια

Cover

5η Εγκύκλιος (τελική) της Ημερίδας, «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο»◘◘◘ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ - ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ - ΣΑΒΒΑΤΟ 25. 10. 2014

5η Εγκύκλιος της Ημερίδας, «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο»◘◘◘ ◘ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 25. 10. 2014◘◘◘ ◘ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ και ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ◘◘◘ ◘ 9:00 – 9:30 : Εγγραφές, 9:30 – 9:50 : Χαιρετισμοί, έναρξη.◘◘◘ ◘ 9:50 – 10:10 : 1. Σωτήρης Ραπτόπουλος, Α.Ι.Π.Σ. Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας και οι αρχαίοι οικισμοί. Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας, όπως προκύπτει από τα αιτήματα που υπέβαλαν κατά τα μέσα του 20ου αιώνα οι ιδιωτικές εταιρείες εκμετάλλευσης, εντοπίζεται εγγύτατα σε αρχαίους οικισμούς. Διερευνάται η –πιθανή- σχέση των αρχαίων οικισμών με την εξόρυξη των μεταλλευτικών αποθεμάτων.◘◘◘ ◘ 10 :10 – 10:30 : 2. Κωνσταντίνα Καραΐνδρου, υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Η μεταλλουργική διαδικασία της παραγωγής και επεξεργασίας χαλκού από την Πρώιμη έως την Ύστερη Εποχή στην Προϊστορική Πελοπόννησο μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα. Μία πρώτη επισκόπηση. Τα αρχαιολογικά δεδομένα για την παραγωγή και επεξεργασία του χαλκού στις προϊστορικές θέσεις της Πελοποννήσου σε σύγκριση με την μελέτη των τέχνεργων, που έχουν προέλθει από την ανασκαφική έρευνα, συμπληρώνουν καθοριστικά την εικόνα της τεχνολογίας για την παραγωγή και επεξεργασία του χαλκού στην προϊστορική Πελοπόννησο. Μέσα από τα στοιχεία των ανασκαφών παρακολουθείται η διαδικασία της παραγωγής και επεξεργασίας του μετάλλου επισημαίνοντας διαχρονικά διαφορές και ομοιότητες ανά εποχή και επιχειρείται η ανασύσταση του προϊστορικού εργαστηρίου μεταλλουργίας.◘◘◘ ◘ 10:30 – 10:50 : 3. Ι. Μπασιάκος (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, bassiakos@ims.demokritos.gr) Γ. Μαστροθεόδωρος (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, mastroteog@yahoo.gr) Μ. Καγιάφα (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λαυρίου, maria_kayafa@yahoo.com) Ν. Παπαδημητρίου (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, npapad2007@gmail.com) Ά. Φίλιππα-Τουσέ (Γαλλική Σχολή Αθηνών, anna.touchais@gmail.com) Νέες αναλυτικές μελέτες σε μεταλλικά τέχνεργα από το μυκηναϊκό και μεσοελλαδικό Άργος: Πρώτα αποτελέσματα Στο πλαίσιο μιας συστηματικής αναλυτικής μελέτης μεταλλικών τέχνεργων της Μέσης και Ύστερης Εποχής του Χαλκού από το Άργος, διερευνήθηκε, με εφαρμογή μη καταστρεπτικής φασματοσκοπίας XRF, η σύσταση περίπου 30 ‘χαλκών’ αντικειμένων που προέρχονται κυρίως από το νεκροταφείο της Δειράδας και δευτερευόντως από το μεσοελλαδικό οικισμό της Ασπίδας. Όπως ήταν αναμενόμενο, ως βασικό κραματικό στοιχείο του χαλκού ανιχνεύτηκε ο κασσίτερος (Sn). Σε πολλά αντικείμενα ανιχνεύθηκαν επιπροσθέτως ίχνη μολύβδου (Pb) και σε ορισμένες περιπτώσεις αρσενικού (As) και ψευδαργύρου (Zn). Επισημαίνεται η διαπίστωση ότι για την κατασκευή διαφορετικών τμημάτων ορισμένων αντικειμένων, έχουν χρησιμοποιηθεί εμφανώς διαφορετικής σύστασης κράματα χαλκού. Από την προαναφερθείσα γενική εικόνα διαφοροποιείται, χαρακτηριστικά, ένα -μόνο- προγενέστερο εγχειρίδιο, χρονολογούμενο μάλλον στη ΜΕ ΙΙΙ περίοδο. Τα μέχρι τώρα αναλυτικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι μυκηναίοι τεχνίτες είχαν σπουδαίες μεταλλουργικές γνώσεις και ικανότητες να χειρίζονται λεπτές διαφοροποιήσεις στις συστάσεις των μεταλλικών κραμάτων με σκοπό την κατασκευή αντικειμένων με συγκεκριμένες μηχανικές ιδιότητες, ανάλογα με τη λειτουργική χρησιμότητα και την κατηγορία τους. Αντικείμενο της μελέτης ήσαν και αναλύσεις χρυσών τέχνεργων, με την ίδια τεχνική, επίσης από τη μυκηναϊκή Δειράδα και τη μεσοελλαδική Ασπίδα. Διαπιστώθηκε ότι τα χρυσά αντικείμενα παρουσιάζουν ‘αναμενόμενες’ προσμίξεις χαλκού και αργύρου, ενώ παρατηρήθηκαν αξιόλογες διαφοροποιήσεις στις σχετικές συγκεντρώσεις των στοιχείων αυτών μεταξύ διαφορετικών αντικειμένων. Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα πρώτα αποτελέσματα -και η σημασία τους- από τις συνεχιζόμενες μελέτες. ◘◘◘ ◘ 10:50 – 11:10 : 4. Χαρίλαος Η. Τσέλιος, Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αγίων Ασωμάτων 11, 105 53 Αθήνα, email: chtselios@culture.gr Όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο κατά την Μυκηναϊκή εποχή, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τη συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη των χαλκών τεχνέργων Κατά τα τελευταία έτη, η τεχνολογική μελέτη – με σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές- χαλκών τεχνέργων, τα οποία προέρχονται από μεγάλα ταφικά σύνολα της Μυκηναϊκής Πυλίας, έχει προσφέρει ουσιαστικής σημασίας δεδομένα σχετικά με την εξέλιξη του υλικού πολιτισμού στην περιοχή της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου κατά τη Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Τα αναλυτικά δεδομένα που αφορούν στην εξέλιξη των κραμάτων και των τεχνικών κατασκευής χαλκών όπλων, εργαλείων και αντικειμένων καθημερινής χρήσης συνεξετάζονται με στατιστικά στοιχεία που αφορούν την τυπολογία των ευρημάτων και τα σύνολα εύρεσης από τα οποία προέρχονται. Η συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη, ως προτεινόμενη ολιστική μεθοδολογία προσέγγισης των αρχαίων μεταλλικών τεχνέργων, αποκαλύπτει σημαντικές όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού που έλαβε χώρα στην περιοχή της Πυλίας κατά την Πρώιμη Μυκηναϊκή Εποχή (17ος – 15ος π.Χ. αι.), αλλά και κατά την περίοδο της ίδρυσης των μεγάλων ανακτορικών κέντρων (14ος αι. π.Χ.).◘◘◘ ◘ 11:10 – 11:30 : 5. Κωνσταντίνα Σούρα, ΣΤ΄ΕΠΚΑ Ενδείξεις μεταλλουργικής δραστηριότητας στον μυκηναϊκό οικισμό Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας. Προκαταρκτική ανακοίνωση. Η μήτρα μεταλλουργίας που εντοπίστηκε πρόσφατα στο μυκηναϊκό οικισμό στη θέση Σταυρός Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας, σε συνδυασμό με σημαντικά στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων, αποτελούν ενδείξεις επιτόπιας μεταλλουργικής δραστηριότητας.◘◘◘ ◘ 11:30 – 11:50 : ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΓΙΑ ΚΑΦΕ◘◘◘ ◘ 11:50 – 12:10 : 6. Γρηγορακάκης Γρηγόρης, ΛΘ΄ΕΠΚΑ Μεταλλουργική δραστηριότητα στη Νότια Κυνουρία. Τα νέα ευρήματα◘◘◘ ◘ 12:10 – 12:30 : 7. Φριτζήλας Σταμάτης, ΛΘ΄ ΕΠΚΑ Μεγαλοπολιτικό εργαστήριο μεταλλουργίας Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα κατάλοιπα ενός μεταλλουργικού εργαστηρίου που αποκαλύφθηκε πλησίον κεντρικής αρχαίας οδού στο νότιο τμήμα της Μεγάλης Πόλης της Αρκαδίας. Λόγω των συνθηκών της σωστικής ανασκαφής ερευνήθηκε ο χυτευτικός λάκκος με τη βάση του καλουπιού όπου χύτευαν. Τη συγκριτική μελέτη βοηθούν ανάλογα ευρήματα από άλλες περιοχές του ελληνικού κόσμου. Ο χώρος όπου λειτούργησε το εργαστήριο είχε οικοδομικές φάσεις της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής.◘◘◘ ◘ 12:30 – 12:50 : 8. Moritz Kiderlen (Humboldt University of Berlin, Germany) , Ελένη Φιλιππάκη, Ιωάννης Μπασιάκος (Εργαστήριο Αρχαιομετρίας, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος): Το ξεκίνημα ενός νέου αρχαιομεταλλουργικού προγράμματος για τη μελέτη των ‘χαλκών’ τριπόδων της Ολυμπίας: Αρχή με αναλύσεις στα χαλκούχα μεταλλεύματα της Ερμιονίδος. “Initiative to a new archaeometallurgical study of the Olympia bronze Tripods: starting from analyses of the Hermione copper-ores” Στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων ο χαλκός δεν έπαυσε να αποτελεί πρώτη ύλη κατασκευής μεταλλικών αντικειμένων, μολονότι χρησιμοποιείται ευρέως, ήδη, και ο σίδηρος. Πρόσφατα ξεκίνησε ένα νέο, μακράς πνοής, ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την κατανόηση της τεχνολογίας παραγωγής των χαλκών τριπόδων, που αποτελούσαν αναθήματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και την εύρεση της προέλευσης της χαλκούχας πρώτης ύλης που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των αντικειμένων. Σαν πρώτη προσέγγιση μελετήθηκαν και παρουσιάζονται τα κύρια γεωχημικά χαρακτηριστικά της χαλκούχας μεταλλοφορίας από την περιοχή Ερμιόνης και δίδεται έμφαση στην παρουσία και στις συγκεντρώσεις ορισμένων ασυνήθων συστατικών των μεταλλοφόρων σωμάτων, τα οποία προορίζονται να χρησιμεύσουν ως διαγνωστικά κριτήρια στις συγκρίσεις με τα συστατικά (και τα αναμενόμενα ‘εγκλείσματα’ -mattes) των αντικειμένων, που θα ακολουθήσουν, προκειμένου να διαλευκανθούν ζητήματα τόσο τεχνολογίας όσο και προέλευσης. Στην υλοποίηση του προγράμματος θα συμμετάσχουν και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόννης καθώς και από το Γερμανικό Μεταλλευτικό Μουσείο του Μπόχουμ .◘◘◘ ◘ 12:50 – 13:10 : 9. Ελένη Μπαρμπαρίτσα, 26Ε Ε.Β.Α. Επεξεργασία μετάλλου στο πριγκιπάτο της Αχαΐας (1205-1428). Μερικές παρατηρήσεις. Η έρευνα των διαδικασιών εξόρυξης και επεξεργασίας μετάλλου στο χώρο της Πελοποννήσου κατά την ύστερη μεσαιωνική περίοδο είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Μια πρώτη προσέγγιση συνιστά ο εντοπισμός και η καταγραφή εργαστηριακών μονάδων, που δραστηριοποιήθηκαν σε πόλεις και οικισμούς της υπαίθρου για την κάλυψη καθημερινών αναγκών σε αγροτικά εργαλεία και εξαρτήματα. Ειδικότερα στο πριγκιπάτο της Αχαΐας (1205-1428) αρχειακές μαρτυρίες για την ύπαρξη σιδηρουργείου στον εμπορικό κόμβο της Γλαρέντζας και σχετικά πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα από το κάστρο Χλεμούτσι, διαμορφώνουν μια γενική εικόνα για τις συνθήκες παραγωγής μεταλλικών αντικειμένων που εξυπηρετούσαν στοιχειώδεις ανάγκες. Τα δεδομένα εξετάζονται σε συνάρτηση με ανασκαφικές πληροφορίες για τη λειτουργία σιδηρουργείων ενταγμένων στον πολεοδομικό ιστό της φραγκικής Κορίνθου, που προέκυψαν από τις ανασκαφές της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής.◘◘◘ ◘ ◘◘◘ ◘ 13:10 – 13:30 : ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΓΙΑ ΚΑΦΕ - ΣΝΑΚ 13:30 – 14:15 : Ερωτήσεις – συζήτηση – συμπεράσματα. Λήξη εργασιών ημερίδας. ◘◘◘ ◘ Σωτήρης Ραπτόπουλος (για το Α.Ι.Π.Σ.).

Μία (πρόωρη) αποτίμηση του έργου του ΑΙΠΣ για το 2014

Καθώς πλησιάζει η 25η Οκτωβρίου, ημέρα της ημερίδας του ΑΙΠΣ για την Αρχαιομεταλλουργία στην Πελοπόννησο, αλλά και η 29η Οκτωβρίου, ημέρα που θα τεθεί σε ισχύ ο Νέος Οργανισμός του ΥΠΠΟΑ (που δεν περιλαμβάνει την λειτουργία Αρχαιολογικών Ινστιτούτων), προχωρούμε σε μία πρόωρη αποτίμηση του έργου του ΑΙΠΣ για το 2014: ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ Το 2014 το Α.Ι.Π.Σ. ολοκλήρωσε έναν κύκλο εκκρεμοτήτων, σχετικών με τις δράσεις που ενεργοποίησε τα προηγούμενα χρόνια. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 1. Τον Μάϊο ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα συγγραφής και παρουσίασης του πρώτου τεύχους της έκδοσης «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΡΙΠΟΛΗΣ», με τίτλο «Άτακτες συμπεριφορές μαθητών του σχολείου μας, 1880-1921». Η έκδοση, όπου σχολιάζονται οι σχολικές ποινές μιας εποχής αρκετά μακρινής, αποτελεί ερευνητικό μόχθο των μαθητών του Γ΄3 Τμήματος του Γυμνασίου, και αποτέλεσε την αιχμή του εκπαιδευτικού προγράμματος του Α.Ι.Π.Σ., που ήρθε σε συνεννόηση με το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αλλά και με τα ΓΑΚ Αρκαδίας. Η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Πελοποννήσου ενέκρινε το πρόγραμμα με το αρ. 10377α-20.12.2013 έγγραφό της. Τις εργασίες συντόνισε η υπεύθυνη καθηγήτρια, Υποδιευθύντρια του 3ου Γυμνασίου Τρίπολης, κα Ελένη Tζανή. Ευχαριστίες οφείλονται στον Διευθυντή Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης Τριπόλεως κο Πολύδωρο Χαριτωνίδη και στην υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων κα Αντιόπη - Ζωή Μαργιά, που «αγκάλιασε» εξ αρχής το πρόγραμμα. Από πλευράς Γ.Α.Κ. –Αρχείων Ν. Αρκαδίας, όπου ετηρείτο το σχολικό ποινολόγιο, υπεύθυνος ήταν ο Διευθυντής τους, κος Ιωάννης Γεωργούλης. Υπεύθυνος από πλευράς Α.Ι.Π.Σ., ήταν ο κ. Σωτήρης Ραπτόπουλος, που κατέθεσε την πρόταση δημιουργίας του στην Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Αρκαδίας. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 2. Τον Αύγουστο ολοκληρώθηκε η ηλεκτρονική καταγραφή, σε πίνακες excel, όπως και η αρίθμησή τους στα ράφια με αυτοκόλλητες καρτέλλες, 1.634 τόμων της βιβλιοθήκης του Α.Ι.Π.Σ.. Ευχαριστίες οφείλονται στην Τμηματάρχη Υποστήριξης Έρευνας, καν Όλγα Ψυχογυιού, που πραγματοποίησε την εισαγωγή και καταγραφή των τελευταίων 50 τόμων. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 3. Πραγματοποιήθηκε η έκδοση των Πρακτικών της Διημερίδας του Α.Ι.Π.Σ. με τίτλο "Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ", στην εκδοτική μας σειρά «Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ». Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 04 και 05 Οκτωβρίου 2013 στο Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Τρίπολης, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αρκάδων Ορειβατών – Οικολόγων και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Αρχεία Νομού Αρκαδίας. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 4. Στις 26.09ου , στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τις ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, πραγματοποιείται, στο εντευκτήριο του Σ.Α.Ο.Ο. στην Τρίπολη, ομιλία της Τμηματάρχου Υποστήριξης Έρευνας του Α.Ι.Π.Σ., κας Όλγας Ψυχογυιού, με τίτλο: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ». ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 5. Στις 25.10ου πραγματοποιείται η ημερίδα του Α.Ι.ΠΣ. «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο». Θα παρουσιάσουν τις ανακοινώσεις τους ειδικοί επιστήμονες, κάποιοι για πρώτη φορά στην Τρίπολη -οι Moritz Kiderlen, Ελένη Φιλιππάκη, Ιωάννης Μπασιάκος, Χαρίλαος Η. Τσέλιος, Κωνσταντίνα Σούρα, Γρηγορακάκης Γρηγόρης, Φριτζήλας Σταμάτης,Σωτήρης Ραπτόπουλος,Ελένη Μπαρμπαρίτσα,Κωνσταντίνα Καραΐνδρου, Γ. Μαστροθεόδωρος, Μ. Καγιάφα, Ν. Παπαδημητρίου, Ά. Φίλιππα-Τουσέ. Σύντομα θα ακολουθήσει και η έκδοση των Πρακτικών. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ 6. Στην περιοδική εκδοτική σειρά του Α.Ι.Π.Σ. “OPUSCULA PELOPONNESIACA” εκδόθηκαν δύο ακόμη τεύχη –το με αρ. 9 («ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ, ΟΠΩΣ ΠΕΡΙΗΛΘΕ ΣΤΑ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΟΥ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ» [Σ.Γ.Ραπτόπουλος, Δ.Χ.Γεωργόπουλος) και το με αρ. 10 («ۥΕκ τῶν ἐκδηλώσεων τῆς κοινῆς γνώμης ὑπέρ τοῦ καταδικασθέντος εἰς θάνατον ἐν Κύπρῳ Καραολῆ» : Οι οργανωμένες διαδηλώσεις το 1955 στην Τρίπολη για το Κυπριακό, από τους μαθητές των Γυμνασίων της πόλης [όπως τεκμηριώνονται από τα παλαιά αρχεία της Νομαρχίας Αρκαδίας-στα Γ.Α.Κ.-Αρχεία Νομού Αρκαδίας] (Ι.Γεωργούλης, Σ.Γ.Ραπτόπουλος). ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ Τον Ιανουάριο έγινε η παρουσίση της έκδοσης του ΑΙΠΣ, "Ο Π.ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ, Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ", στην Μεγαλόπολη. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ Τον Μάϊο το ΑΙΠΣ συμμετείχε στο Αρχιτεκτονικό Φεστιβάλ, στο Λουτράκι, με προβολές και κείμενο για την κεραμική παραγωγή της Κορίνθου, και, τον ίδιο μήνα, πραγματοποίησε ομιλία και προβολή διαφανειών για τα έργα στο Μουχλί (Σ.Ραπτόπουλος), που εντάχθηκε στις εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος από τον Τεγεατικό Σύνδεσμο. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ Το Α.Ι.Π.Σ. έδωσε μια άνιση μάχη με τις αρνητικές συγκυρίες, έπεσε μαχόμενο «τον αγώνα τον καλό». Οι δραστηριότητες που δρομολόγησε θα συνεχισθούν και ο σπόρος που έπεσε θα καρπίσει, ακόμη και σε λεπτόγεα εδάφη. Σωτήρης Ραπτόπουλος, Α.Ι.Π.Σ. ◘ ◘ ◘ ◘ ◘ Υ.Γ.: Θα επανέλθουμε με υπενθύμιση για την Ημερίδα.

Από το υπόμνημα του Α.Ι.Π.Σ. προς τον Σ.Ε.Α. για τον Νέο Οργανισμό του ΥΠ.ΠΟ.Α.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων,ενόψει της Έκτακτης Γ.Σ. στις 10 Οκτωβρίου 2014 μας κάλεσε να συντάξουμε τεκμηριωμένα υπομνήματα, μέχρι τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014, στα οποία να καταδεικνύονται οι επιπτώσεις από την εφαρμογή του νέου Οργανογράμματος στην χωρική αρμοδιότητα των Υπηρεσιών.◘◘◘◘◘ Ακολουθεί το τμήμα της απάντησής μας που αφορά το έργο του Ινστιτούτου κατά τα τρία τελευταία έτη:◘◘◘◘◘ Aγαπητοί συνάδελφοι:Σε συνέχεια του παραπάνω σχετικού θα θέλαμε να τονίσουμε :◘◘◘◘◘ (...) Για να γίνει αντιληπτό τί κατάφερε το ΑΙΠΣ από το 2011 μέχρι σήμερα, παραθέτω βραχεία περιγραφή των δράσεών του :◘◘◘◘◘ ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Προχωρήσαμε στην επιμέλεια, σελιδοποίηση και έκδοση δύο διδακτορικών διατριβών (Κ.ΔΙΑΜΑΝΤΗ, Τοιχογραφίες Κροκεών Λακωνίας, Π.ΑΓΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, Νομισματοκοπία των Πατρών κατά την Αυτοκρατορική περίοδο), με επιχορήγηση του ΤΑΠΑ, σε διάστημα τριών μηνών (μέσα Σεπτέμβρη - μέσα Δεκέμβρη 2012).◘◘◘◘◘ Την ίδια χρονιά εκδόσαμε τα Πρακτικά της Διημερίδας του ΑΙΠΣ "Ο Παναγιώτης Βελισσαρίου, η Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Πελοπόννησος" -σε συνεργασία με τον Δήμο Μεγαλόπολης. ◘◘◘◘◘Εκδόσαμε το 2014 τα Πρακτικά της διημερίδας "Η ιστορική και αρχαιολογική έρευνα μέσα από τα αρχεία των ΓΑΚ Νομών Πελοποννήσου και αρχεία άλλων φορέων", σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αρκάδων Ορειβατών και τα ΓΑΚ Νομού Αρκαδίας.◘◘◘◘◘ Οι εκδόσεις παρουσιάστηκαν σε αντίστοιχες εκδηλώσεις. ◘◘◘◘◘Από το 2012 εκδίδουμε -τρεις ή τέσσερεις φορές τον χρόνο- την αρχειακή περιοδική έκδοση "OPUSCULA PELOPONNESIACA", με θέματα παλαιών καταγραφών που αφορούν την αρχαιολογία, την ιστορία της διοίκησης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, την ιστορική έρευνα στην Πελοπόννησο -κυρίως σε συνεργασία με τα ΓΑΚ Νομών Πελοποννήσου.◘◘◘◘◘ ΣΥΝΕΔΡΙΑ. Επί ένδεκα μήνες διεξάγαμε τη βασική οργανωτική διαδικασία, διαμορφώσαμε την πρώτη μορφή του προγράμματος και αποστείλαμε τις προσκλήσεις σε ένα τεράστιο πλήθος ιδιωτών και φορέων -για το 1ο Αρχαιολογικό Έργο Πελοποννήσου, που πραγματοποιήθηκε στην Τρίπολη , με συνεργασία των Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, τον Νοέμβριο του 2012. ◘◘◘◘◘Το 2011 είχαμε πραγματοποιήσει στην Μεγαλόπολη την διημερίδα για τον Παναγιώτη Βελισσαρίου. ◘◘◘◘◘Το 2013, στην Τρίπολη, πραγματοποιήθηκε μία Διημερίδα-Σταθμός, "Η ιστορική και αρχαιολογική έρευνα μέσα από τα αρχεία των ΓΑΚ Νομών Πελοποννήσου και αρχεία άλλων φορέων", που απετέλεσε το ερέθισμα και έδωσε την ιδέα για την φετινή παρόμοια ημερίδα της ΔΕΑΜ.◘◘◘◘◘ Ακόμη, το υπό κατάργηση ΑΙΠΣ διοργανώνει τον Οκτώβριο του 2014 στην Τρίπολη την Ημερίδα "ΑΡΧΑΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ", με συμμετοχή ειδικών επιστημόνων.◘◘◘◘◘ Στις ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, το 2012 και το 2014, αντίστοιχα, παρουσιάστηκαν στην Τρίπολη διαλέξεις για πρωτότυπα θέματα (αντίστοιχα, ΚΡΙΣΕΙΣ, ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΥΚΛΑΔΙΚΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ (Σ.Ραπτόπουλος) και ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (Ο.Ψυχογυιού). ◘◘◘◘◘ Ο Σ.Ραπτόπουλος έδωσε δύο διαλέξεις για τον Τεγεατικό Σύνδεσμο, με θέμα τα έργα στο Μουχλί.◘◘◘◘◘ ΕΡΓΑ ΕΣΠΑ: ΔΥΟ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΣΠΑ δρομολογήσαμε, σε συνεργασία με την ΕΥΤΟΠ ΤΟ 2013, στο πλαίσιο του Προγράμματος "ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΩΦΕΛΙΜΟΤΗΤΑ": Βελτίωση προσβασιμότητας στην Υστεροβυζαντινή Καστροπολιτεία του Μουχλίου (διάνοιξη, καθαρισμός, δημιουργία ξηρολιθικών στηθαίων, στήριξη πρανών στις περιοχές των τειχών) και "Ψηφιακή Προσβασιμότητα: Κατασκευή ψηφιακού χάρτη Πελοποννήσου", με αποσπάσματα Google Earth και περιγραφές (συντεταγμένες, βιβλιογραφία, χρονολογήσεις), για 250 θέσεις στην Αρκαδία και συνολικά 320 για την Πελοπόννησο.◘◘◘◘◘ Το υλικό αυτό ΑΠΕΣΤΑΛΗ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, ΣΕ ΜΙΑ ΔΎΣΚΟΛΗ ΓΙ' ΑΥΤΌ ΠΕΡΙΟΔΟ....◘◘◘◘◘ Το ΑΙΠΣ, ακόμη, εκπόνησε σε συνεργασία με το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, τη Δ/νση Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης Αρκαδίας, το Γ΄Γυμνάσιο Τρίπολης, τα ΓΑΚ Αρκαδίας -ένα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΡΙΠΟΛΗΣ, με τίτλο "ΑΤΑΚΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Γ΄Γυμνασίου,1880-1921". Το τεύχος κυκλοφόρησε τον Μαϊο του 2014. ◘◘◘◘◘ Διαθέτουμε "μπλόγκ" (ipelsp.blogspot.com) για την προβολή των δράσεών μας.◘◘◘◘◘ Φέτος ολοκληρώθηκε και η καταγραφή των 1650 τόμων της βιβλιοθήκης μας, ειδικής σε ζητήματα πολιτισμού, σε πίνακες excel -και στα ράφια, με αυτοκόλλητες καρτέλλες.◘◘◘◘◘ Όλ' αυτά, με δύο υπαλλήλους (από τον Ιούλιο του 2014, με τρεις -με την τοποθέτηση της Τμηματάρχου, κας Ο.Ψυχογυιού).◘◘◘◘◘ Χωρίς υπερβολή, αλλάξαμε τον πολιτιστικό χάρτη της Τρίπολης, και εμπλουτίσαμε την πνευματική παραγωγή της Αρκαδίας και της Πελοποννήσου.◘◘◘◘◘ Ακόμη και σε εποχές "άγονες", εκπονήσαμε προγράμματα όπως καταγραφές αρχαιολογικών χώρων και πετύχαμε την συμμετοχή μας σε διεθνές πρόγραμμα NAUSICA -χρήση μηχανημάτων "sonar" για επισκόπηση ενάλιων χώρων στις ακτές της Πελοποννήσου -πρόγραμμα που δεν έλαβε την τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.◘◘◘◘◘ Φιλοξενήσαμε δράσεις συντήρησης των Εφορειών Σπηλαιολογίας και 25ης ΕΒΑ, στο εργαστήριο συντήρησης του ΑΙΠΣ, και προωθήσαμε στον ΕΟΤ υλικό για την διαφήμιση των αρχαιολογικών χώρων της Πελοποννήσου. Γενικώς, κάναμε την Υπηρεσία να "ακούγεται", και δικαιώσαμε την εικόνα που θα είχε μία ιδανικώς στελεχωμένη Υπηρεσία. Θα ΑΝΑΛΑΒΕΙ, ΤΏΡΑ, ΚΑΠΟΙΟ ΣΧΉΜΑ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΑΥΤΟΝ ; (...) ◘◘◘◘◘ Μετά Τιμής, Σ.Ραπτόπουλος (για το Α.Ι.Π.Σ.)

Αναρτάται η νέα έκδοση του Α.Ι.Π.Σ. "Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ"

ΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΠΣ 4,5/10/13


"Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ, Τρίπολη, 04 & 05 Οκτωβρίου 2013" (Τρίπολη, 2014). Η έκδοση εντάσσεται στην εκδοτική σειρά του Ινστιτούτου “Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ” (αρ.2) {»»»»»} Συνδιοργανωτές Διημερίδας: Α.Ι.Π.Σ., Σύλλογος Αρκάδων Ορειβατών-Οικολόγων, Γ.Α.Κ. Νομού Αρκαδίας {»»»»»} Παραγωγή: ΝΗΡΙΟΝ Ε.Π.Ε. {»»»»»} ISBN: 978-960-386-126-3 ISSN: 2241 3804 {»»»»»} Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Αποστολοπούλειου Πνευματικού Κέντρου Τρίπολης, με ευγενή παραχώρηση του Δήμου Τρίπολης,την Παρασκευή, 3 και το Σάββατο, 4 Οκτωβρίου 2013.
Copyright@Α.Ι.Π.Σ., Καλαβρύτων 211, Τρίπολις, 22 100

4η Εγκύκλιος της Ημερίδας «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο» - (ΑΡΧΙΚΟ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

4η Εγκύκλιος της Ημερίδας, «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο» ◘◘◘◘◘ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 25. 10. 2014 ◘◘◘◘◘ (ΑΡΧΙΚΟ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ και ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ◘◘◘◘◘ 9:00 – 9:30 : Εγγραφές, 9:30 – 9:50 : Χαιρετισμοί, έναρξη. ◘◘◘◘◘ 9:50 – 10:10 : 1. Σωτήρης Ραπτόπουλος, Α.Ι.Π.Σ. Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας και οι αρχαίοι οικισμοί. Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας, όπως προκύπτει από τα αιτήματα που υπέβαλαν κατά τα μέσα του 20ου αιώνα οι ιδιωτικές εταιρείες εκμετάλλευσης, εντοπίζεται εγγύτατα σε αρχαίους οικισμούς. Διερευνάται η –πιθανή- σχέση των αρχαίων οικισμών με την εξόρυξη των μεταλλευτικών αποθεμάτων. ◘◘◘◘◘ 10 :10 – 10:30 : 2. Κωνσταντίνα Καραΐνδρου, υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Η μεταλλουργική διαδικασία της παραγωγής και επεξεργασίας χαλκού από την Πρώιμη έως την Ύστερη Εποχή στην Προϊστορική Πελοπόννησο μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα. Μία πρώτη επισκόπηση. Τα αρχαιολογικά δεδομένα για την παραγωγή και επεξεργασία του χαλκού στις προϊστορικές θέσεις της Πελοποννήσου σε σύγκριση με την μελέτη των τέχνεργων, που έχουν προέλθει από την ανασκαφική έρευνα, συμπληρώνουν καθοριστικά την εικόνα της τεχνολογίας για την παραγωγή και επεξεργασία του χαλκού στην προϊστορική Πελοπόννησο. Μέσα από τα στοιχεία των ανασκαφών παρακολουθείται η διαδικασία της παραγωγής και επεξεργασίας του μετάλλου επισημαίνοντας διαχρονικά διαφορές και ομοιότητες ανά εποχή και επιχειρείται η ανασύσταση του προϊστορικού εργαστηρίου μεταλλουργίας. ◘◘◘◘◘ 10:30 – 10:50 : 3. Ι. Μπασιάκος (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, bassiakos@ims.demokritos.gr) Γ. Μαστροθεόδωρος (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, mastroteog@yahoo.gr) Μ. Καγιάφα (Βιοτεχνικό - Βιομηχανικό Εκπαιδευτικό Μουσείο Λαυρίου, maria_kayafa@yahoo.com) Ν. Παπαδημητρίου (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, npapad2007@gmail.com) Ά. Φίλιππα-Τουσέ (Γαλλική Σχολή Αθηνών, anna.touchais@gmail.com) Νέες αναλυτικές μελέτες σε μεταλλικά τέχνεργα από το μυκηναϊκό και μεσοελλαδικό Άργος: Πρώτα αποτελέσματα Στο πλαίσιο μιας συστηματικής αναλυτικής μελέτης μεταλλικών τέχνεργων της Μέσης και Ύστερης Εποχής του Χαλκού από το Άργος, διερευνήθηκε, με εφαρμογή μη καταστρεπτικής φασματοσκοπίας XRF, η σύσταση περίπου 30 ‘χαλκών’ αντικειμένων που προέρχονται κυρίως από το νεκροταφείο της Δειράδας και δευτερευόντως από το μεσοελλαδικό οικισμό της Ασπίδας. Όπως ήταν αναμενόμενο, ως βασικό κραματικό στοιχείο του χαλκού ανιχνεύτηκε ο κασσίτερος (Sn). Σε πολλά αντικείμενα ανιχνεύθηκαν επιπροσθέτως ίχνη μολύβδου (Pb) και σε ορισμένες περιπτώσεις αρσενικού (As) και ψευδαργύρου (Zn). Επισημαίνεται η διαπίστωση ότι για την κατασκευή διαφορετικών τμημάτων ορισμένων αντικειμένων, έχουν χρησιμοποιηθεί εμφανώς διαφορετικής σύστασης κράματα χαλκού. Από την προαναφερθείσα γενική εικόνα διαφοροποιείται, χαρακτηριστικά, ένα -μόνο- προγενέστερο εγχειρίδιο, χρονολογούμενο μάλλον στη ΜΕ ΙΙΙ περίοδο. Τα μέχρι τώρα αναλυτικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι μυκηναίοι τεχνίτες είχαν σπουδαίες μεταλλουργικές γνώσεις και ικανότητες να χειρίζονται λεπτές διαφοροποιήσεις στις συστάσεις των μεταλλικών κραμάτων με σκοπό την κατασκευή αντικειμένων με συγκεκριμένες μηχανικές ιδιότητες, ανάλογα με τη λειτουργική χρησιμότητα και την κατηγορία τους. Αντικείμενο της μελέτης ήσαν και αναλύσεις χρυσών τέχνεργων, με την ίδια τεχνική, επίσης από τη μυκηναϊκή Δειράδα και τη μεσοελλαδική Ασπίδα. Διαπιστώθηκε ότι τα χρυσά αντικείμενα παρουσιάζουν ‘αναμενόμενες’ προσμίξεις χαλκού και αργύρου, ενώ παρατηρήθηκαν αξιόλογες διαφοροποιήσεις στις σχετικές συγκεντρώσεις των στοιχείων αυτών μεταξύ διαφορετικών αντικειμένων. Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα πρώτα αποτελέσματα -και η σημασία τους- από τις συνεχιζόμενες μελέτες. ◘◘◘◘◘ 10:50 – 11:10 : 4. Χαρίλαος Η. Τσέλιος, Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αγίων Ασωμάτων 11, 105 53 Αθήνα, email: chtselios@culture.gr Όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο κατά την Μυκηναϊκή εποχή, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τη συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη των χαλκών τεχνέργων Κατά τα τελευταία έτη, η τεχνολογική μελέτη – με σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές- χαλκών τεχνέργων, τα οποία προέρχονται από μεγάλα ταφικά σύνολα της Μυκηναϊκής Πυλίας, έχει προσφέρει ουσιαστικής σημασίας δεδομένα σχετικά με την εξέλιξη του υλικού πολιτισμού στην περιοχή της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου κατά τη Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Τα αναλυτικά δεδομένα που αφορούν στην εξέλιξη των κραμάτων και των τεχνικών κατασκευής χαλκών όπλων, εργαλείων και αντικειμένων καθημερινής χρήσης συνεξετάζονται με στατιστικά στοιχεία που αφορούν την τυπολογία των ευρημάτων και τα σύνολα εύρεσης από τα οποία προέρχονται. Η συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη, ως προτεινόμενη ολιστική μεθοδολογία προσέγγισης των αρχαίων μεταλλικών τεχνέργων, αποκαλύπτει σημαντικές όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού που έλαβε χώρα στην περιοχή της Πυλίας κατά την Πρώιμη Μυκηναϊκή Εποχή (17ος – 15ος π.Χ. αι.), αλλά και κατά την περίοδο της ίδρυσης των μεγάλων ανακτορικών κέντρων (14ος αι. π.Χ.). ◘◘◘◘◘ 11:10 – 11:30 : 5. Κωνσταντίνα Σούρα, ΣΤ΄ΕΠΚΑ Ενδείξεις μεταλλουργικής δραστηριότητας στον μυκηναϊκό οικισμό Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας Η μήτρα μεταλλουργίας που εντοπίστηκε πρόσφατα στο μυκηναϊκό οικισμό στη θέση Σταυρός Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας, σε συνδυασμό με σημαντικά στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων, αποτελούν ενδείξεις επιτόπιας μεταλλουργικής δραστηριότητας. ◘◘◘◘◘ 11:30 – 11:50 : ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΓΙΑ ΚΑΦΕ ◘◘◘◘◘ 11:50 – 12:10 : 6. Γρηγορακάκης Γρηγόρης, ΛΘ΄ΕΠΚΑ Μεταλλουργική δραστηριότητα στη Νότια Κυνουρία. Τα νέα ευρήματα ◘◘◘◘◘ 12:10 – 12:30 : 7. Φριτζήλας Σταμάτης, ΛΘ΄ ΕΠΚΑ Μεγαλοπολιτικό εργαστήριο μεταλλουργίας Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα κατάλοιπα ενός μεταλλουργικού εργαστηρίου που αποκαλύφθηκε πλησίον κεντρικής αρχαίας οδού στο νότιο τμήμα της Μεγάλης Πόλης της Αρκαδίας. Λόγω των συνθηκών της σωστικής ανασκαφής ερευνήθηκε ο χυτευτικός λάκκος με τη βάση του καλουπιού όπου χύτευαν. Τη συγκριτική μελέτη βοηθούν ανάλογα ευρήματα από άλλες περιοχές του ελληνικού κόσμου. Ο χώρος όπου λειτούργησε το εργαστήριο είχε οικοδομικές φάσεις της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής. ◘◘◘◘◘ 12:30 – 12:50 : 8. Moritz Kiderlen (Humboldt University of Berlin, Germany) , Ελένη Φιλιππάκη, Ιωάννης Μπασιάκος (Εργαστήριο Αρχαιομετρίας, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος): Το ξεκίνημα ενός νέου αρχαιομεταλλουργικού προγράμματος για τη μελέτη των ‘χαλκών’ τριπόδων της Ολυμπίας: Αρχή με αναλύσεις στα χαλκούχα μεταλλεύματα της Ερμιονίδος. “Initiative to a new archaeometallurgical study of the Olympia bronze Tripods: starting from analyses of the Hermione copper-ores” Στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων ο χαλκός δεν έπαυσε να αποτελεί πρώτη ύλη κατασκευής μεταλλικών αντικειμένων, μολονότι χρησιμοποιείται ευρέως, ήδη, και ο σίδηρος. Πρόσφατα ξεκίνησε ένα νέο, μακράς πνοής, ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την κατανόηση της τεχνολογίας παραγωγής των χαλκών τριπόδων, που αποτελούσαν αναθήματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και την εύρεση της προέλευσης της χαλκούχας πρώτης ύλης που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των αντικειμένων. Σαν πρώτη προσέγγιση μελετήθηκαν και παρουσιάζονται τα κύρια γεωχημικά χαρακτηριστικά της χαλκούχας μεταλλοφορίας από την περιοχή Ερμιόνης και δίδεται έμφαση στην παρουσία και στις συγκεντρώσεις ορισμένων ασυνήθων συστατικών των μεταλλοφόρων σωμάτων, τα οποία προορίζονται να χρησιμεύσουν ως διαγνωστικά κριτήρια στις συγκρίσεις με τα συστατικά (και τα αναμενόμενα ‘εγκλείσματα’ -mattes) των αντικειμένων, που θα ακολουθήσουν, προκειμένου να διαλευκανθούν ζητήματα τόσο τεχνολογίας όσο και προέλευσης. Στην υλοποίηση του προγράμματος θα συμμετάσχουν και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόννης καθώς και από το Γερμανικό Μεταλλευτικό Μουσείο του Μπόχουμ. ◘◘◘◘◘ 12:50 – 13:10 : 9. Ελένη Μπαρμπαρίτσα, 26η Ε.Β.Α. Επεξεργασία μετάλλου στο πριγκιπάτο της Αχαΐας (1205-1428). Μερικές παρατηρήσεις. Η έρευνα των διαδικασιών εξόρυξης και επεξεργασίας μετάλλου στο χώρο της Πελοποννήσου κατά την ύστερη μεσαιωνική περίοδο είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Μια πρώτη προσέγγιση συνιστά ο εντοπισμός και η καταγραφή εργαστηριακών μονάδων, που δραστηριοποιήθηκαν σε πόλεις και οικισμούς της υπαίθρου για την κάλυψη καθημερινών αναγκών σε αγροτικά εργαλεία και εξαρτήματα. Ειδικότερα στο πριγκιπάτο της Αχαΐας (1205-1428) αρχειακές μαρτυρίες για την ύπαρξη σιδηρουργείου στον εμπορικό κόμβο της Γλαρέντζας και σχετικά πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα από το κάστρο Χλεμούτσι, διαμορφώνουν μια γενική εικόνα για τις συνθήκες παραγωγής μεταλλικών αντικειμένων που εξυπηρετούσαν στοιχειώδεις ανάγκες. Τα δεδομένα εξετάζονται σε συνάρτηση με ανασκαφικές πληροφορίες για τη λειτουργία σιδηρουργείων ενταγμένων στον πολεοδομικό ιστό της φραγκικής Κορίνθου, που προέκυψαν από τις ανασκαφές της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής. ◘◘◘◘◘ 13:10 – 13:30 : ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΓΙΑ ΚΑΦΕ - ΣΝΑΚ ◘◘◘◘◘ 13:30 – 14:15 : Ερωτήσεις – συζήτηση – συμπεράσματα. Λήξη εργασιών ημερίδας. ◘◘◘◘◘ _Το Πρόγραμμα μπορεί να τροποποιηθεί μερικώς, ώστε να προσαρμοσθεί στις ανάγκες των συνέδρων. Στην περίπτωση αυτή θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση. Θα αποφευχθεί, όμως, η ριζική του τροποποίηση. ◘◘◘◘◘ Μετά Τιμής, Σωτήρης Ραπτόπουλος (για το Α.Ι.Π.Σ.)

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014, ώρα 20:00

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014, ώρα 20:00 {.....} ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΚΑΔΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ – ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ, ΔΕΚΑΖΟΥ 9 – 11, ΤΡΙΠΟΛΗ {.....} Ο Σ.Α.Ο.Ο. και το Α.Ι.Π.Σ. (Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Πελοποννησιακών Σπουδών) συνδιοργανώνουν, στο πλαίσιο των ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, εκδήλωση – ομιλία με τίτλο: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ {.....} Θα μιλήσει η Τμηματάρχης Υποστήριξης Έρευνας του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Πελοποννησιακών Σπουδών, Δρ. Όλγα Ψυχογυιού {.....} Τηλ. 2710 234980, saoo@otenet.gr, www.saoo.gr {.....} Μετά Τιμής, Σ.Ραπτόπουλος (για το ΑΙΠΣ)

Έκδοση των Πρακτικών της Διημερίδας "Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ"

To Α.Ι.Π.Σ. παρέλαβε, εσχάτως, τα τυπωμένα τεύχη της έκδοσης των Πρακτικών της Διημερίδας "Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ Γ.Α.Κ. ΝΟΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ, Τρίπολη, 04 & 05 Οκτωβρίου 2013" (Τρίπολη, 2014). Η έκδοση εντάσσεται στην εκδοτική σειρά του Ινστιτούτου “Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ” (αρ.2) {»»»»»} Συνδιοργανωτές Διημερίδας: Α.Ι.Π.Σ., Σύλλογος Αρκάδων Ορειβατών-Οικολόγων, Γ.Α.Κ. Νομού Αρκαδίας {»»»»»} Παραγωγή: ΝΗΡΙΟΝ Ε.Π.Ε. {»»»»»} ISBN: 978-960-386-126-3 ISSN: 2241 3804 {»»»»»} Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Αποστολοπούλειου Πνευματικού Κέντρου Τρίπολης, με ευγενή παραχώρηση του Δήμου Τρίπολης,την Παρασκευή, 3 και το Σάββατο, 4 Οκτωβρίου 2013 {»»»»»} Η έκδοση αριθμεί εκατόν δέκα(110)τεύχη, που εκδίδονται με επιχορήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικών του ΥΠ.ΠΟ.Α. {»»»»»} Οργανωτική Επιτροπή Διημερίδας: Σωτήριος Ραπτόπουλος (για το ΑΙΠΣ) Δημήτριος Καραμήτζος (για τον ΣΑΟΟ) Ιωάννης Γεωργούλης (για τα Γ.Α.Κ. -Αρχεία Νομού Αρκαδίας) {»»»»»} Τεχνική εγκατάσταση, τεχνική επιμέλεια διημερίδας: Ιωάννης Αλιφερόπουλος (ΣΑΟΟ) Γεώργιος Κάππος (ΛΘ΄ΕΠΚΑ) {»»»»»} ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: {»»»»»} Σελ. 6 – 8 : Περιεχόμενα. Σελ. 9 – 13 : Πρόγραμμα Διημερίδας. Σελ. 14 – 16 : Χαιρετισμοί εκπροσώπων φορέων. {»»»»»} Σελ. 17 – 34 : "Τα αρχεία ως πηγές για την ιστορία & την αρχαιολογία. Η περίπτωση των Γ.Α.Κ. Αρκαδίας" Γιάννης Γεωργούλης, Γ.Α.Κ.- Αρχεία Νομού Αρκαδίας {»»»»»} Σελ. 35 – 45 : "Οι Συλλογές των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Αρχείων Ν. Λακωνίας, πηγή πληροφοριών επί θεμάτων Υπουργείου Πολιτισμού (1925 – 1993)" Πέπη Γαβαλά, Γ.Α.Κ. - Αρχεία Νομού Λακωνίας {»»»»»} Σελ. 46 – 56 : ''Η Διοίκηση του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, όπως προκύπτει από τα έγγραφα του Δήμου Ήλιδας (στα Γ.Α.Κ.-Αρχεία Ν. Ηλείας)” Ιωάννα Τζουανοπούλου, Γ.Α.Κ. -Αρχεία Νομού Ηλείας {»»»»»} Σελ. 57 – 70 : “Η προστασία των αρχαιοτήτων της Αργολίδας κατά τον 19ο αιώνα: Τεκμήρια από το Αρχείο του Δήμου Ναυπλιέων” Δημήτρης Χ. Γεωργόπουλος, Γ.Α.Κ. –Αρχεία Νομού Αργολίδας {»»»»»} Σελ. 71 – 87 : “Το Έργο της Επανέκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Τεγέας: Ψηφιακές Εφαρμογές και το Αρχειακό Υλικό” Γρηγόρης Γρηγορακάκης, ΛΘ΄ ΕΠΚΑ Αρκαδίας {»»»»»} Σελ. 88 – 113 : “Καφυαί: Μνημεία και αρχειακή έρευνα” Σταμάτης Φριτζίλας, ΛΘ΄ ΕΠΚΑ Αρκαδίας {»»»»»} Σελ. 114 – 135 : “Το ενδιαφέρον του ιατροφιλόσοφου Ιωάννη Πύρλα για τη διάσωση των κλασικών και βυζαντινών αρχαιοτήτων της Αρκαδίας μέσα από τις στήλες της εφημερίδας Βελτίωσις (Τρίπολη 1851-1862)” Βασίλης Σιακωτός, Ιστορικός {»»»»»} Σελ. 136 – 147 : “ “ Έκθετα τέκνα” στην Τρίπολη κατά το 2ο ήμισυ της δεκαετίας του 1940”, Δημήτρης Καραμήτζος, Σ.Α.Ο.Ο. {»»»»»} Σελ. 148 – 157 : “Η παιδική εργασία στη Σπάρτη κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα μέσα από συμβολαιογραφικές πράξεις" Δήμητρα Σταθοπούλου, Φιλόλογος {»»»»»} Σελ. 158 – 171 : “Παρουσίαση του φωτογραφικού αρχείου της ΣΤ' ΕΠΚΑ, από την απαρχή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας έως σήμερα” Ερωφίλη - Ίρις Κόλια, Προϊσταμένη ΣΤ' ΕΠΚΑ, Άρτεμις Μανιάκη, Αρχαιολόγος ΣΤ' ΕΠΚΑ {»»»»»} Σελ. 172 – 188 : “Η Ιστορία της Μονής Μαρδακίου κατά τον 19ο αιώνα, μέσα από τα έγγραφα των Γ.Α.Κ.” Ιωάννα Καράνη, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΥΠΠΟΑ - Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων {»»»»»} Σελ. 189 – 198 : “Οι πρώτες εργασίες συντήρησης των θολωτών τάφων των Μυκηνών μέσω των αρχείων της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων” Σταματούλα Μακρυπόδη, Αρχαιολόγος Νομισματικού Μουσείου {»»»»»} Σελ. 199 – 213 : “Μαρτυρίες και εικόνες από τους πρωτοπόρους ερευνητές της Επαρχίας Καλαβρύτων” Γεωργία Αλεξοπούλου, Αρχαιολόγος ΣΤ΄ ΕΠΚΑ {»»»»»} Σελ. 214 – 233 : “Δημαιρεσίες για την ανανέωση του τριτημορίου του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Σπετσών, του 1844 και του 1848” Καλομοίρα Αργυρίου-Κουμπή, Προϊσταμένη Τοπικού Αρχείου Σπετσών, Θεολόγος - υποψήφια διδάκτορας Αρχειονομίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο {»»»»»} Σελ. 234 – 256 : “Η ανακάλυψη της μυκηναϊκής Πελοποννήσου μέσα από τον εθνικό Τύπο (δεκαετία 1830-δεκαετία 1920)” Δρ. Αναστασία Λερίου, Μεταδιδακτορικός ερευνητής, Τομέας Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών {»»»»»} Σελ. 257 – 282 : “Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους όπως δεν φαίνεται” Δρ. Άννα Μπανάκα, Αρχαιολόγος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Δ΄ ΕΠΚΑ Ναυπλίου {»»»»»} Σελ. 283 – 307 : "Το ταξείδι του Φρειδερίκου Θείρσιου στην Ελλάδα (1831-1832) μέσα από τις επιστολές του προς την σύζυγό του, ως πηγή αρχαιολογικής μαρτυρίας για την Πελοπόννησο" Iωάvvα Σπηλιoπoύλoυ, Επίκουρος Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου {»»»»»} Σελ. 308 – 316 : “Η Οικονομία και η Κοινωνία της Τρίπολης των μέσων του 19ου αιώνα μέσα από τις πράξεις του συμβολαιογράφου Τριπόλεως Γεωργίου Λάσκαρη” Εύα Γαλανιάδη, Ιστορικός {»»»»»} Σελ. 317 – 340 : “Από το Αρχείο του Νικολάου Γιαλούρη” Δρ. Μιχάλης Πετρόπουλος, Έφορος Αρχαιοτήτων ε.τ. ΛΘ΄ ΕΠΚΑ {»»»»»} Σελ. 341 – 348 : “Μαρτυρίες από την Κατοχή. Κλοπές αρχαιοτήτων, λαθρανασκαφές, καταστροφές αρχαιοτήτων στην Πελοπόννησο από τις γερμανικές και ιταλικές στρατιωτικές μονάδες κατοχής” Κωνσταντίνος Χαρ. Τζιαμπάσης Ερευνητής Κλασικής Αρχαιολογίας, University of Messina {»»»»»} Σελ. 349 – 357 : “Τα Αρχεία Ιστορίας της Αρχαιολογίας και Ιστορίας των Εικαστικών Τεχνών, στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών” Γεώργιος Στυλ. Κορρές, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών {»»»»»} Σελ. 358 – 366 : “Ανάδειξη και προβολή των αρχαιολογικών χώρων της Πελοποννήσου, δια της συγκέντρωσης και ψηφιοποίησης στοιχείων σχετικών με το αρχαιολογικό έργο στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους” Σωτήρης Ραπτόπουλος -Α.Ι.Π.Σ., Βασιλική Μπούνα -Α.Ι.Π.Σ. {»»»»»} Η έκδοση θα διατεθεί αποκλειστικώς σε Φορείς και Βιβλιοθήκες (λόγω του περιορισμένου "τιράζ") -αλλά τον Οκτώβριο η ηλεκτρονική του μορφή θα αναρτηθεί, στην πλήρη της έκταση, στον ιστότοπό μας.

Αναρτάται ο κατάλογος της βιβλιοθήκης του ΑΙΠΣ

Κατάλογος Βιβλιοθήκης

Κατόπιν της ολοκλήρωσης της διαδικασίας αρίθμησης των τόμων της, αναρτάται ο κατάλογος της βιβλιοθήκης του ΑΙΠΣ, ειδικής σε θέματα Αρχαιολογίας της Πελοποννήσου. Δείτε στα σχόλια της ανάρτησης τον κανονισμό λειτουργίας της.