2η Εγκύκλιος του Συνεδρίου, «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο»

2η Εγκύκλιος του Συνεδρίου, «Μεταλλουργία και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο» ◘◘◘◘ Αγαπητοί συνάδελφοι, ◘◘◘◘ Το ΑΙΠΣ, Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α. με χωρική αρμοδιότητα την Πελοπόννησο, προχωρά στην 2η εγκύκλιο της επιστημονικής ημερίδας, με θέμα την Μεταλλουργία και τις μεταλλουργικές εγκαταστάσεις στην Πελοπόννησο καθ' όλη την Αρχαιότητα και τους Μέσους Χρόνους. Ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων, με κοινό σημείο το ενδιαφέρον και την έρευνα για την Αρχαιομεταλλουργία έχουν ήδη καταθέσει περιλήψεις των ανακοινώσεών τους, που αφορούν μεταλλουργικές εγκαταστάσεις, μεταλλουργικούς κλιβάνους, χώρους εμπλουτισμού μεταλλευμάτων, άλλες υλικές μαρτυρίες της διαδικασίας καμίνευσης / εμπλουτισμού- και, ακόμη, τα πορίσματα αρχαιομετρικών ερευνών / αναλύσεων υλικών, που αξιοποιούν τεχνικές μεθόδους. ◘◘◘◘ ◘◘◘◘Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο, στην Τρίπολη. Θα υπάρξει σύντομα ανακοίνωση για την ακριβή ημερομηνία και τον χώρο της πραγματοποίησης της ημερίδας ◘◘◘◘ ◘◘◘◘ Εφ΄ όσον ενδιαφέρεσθε να καταθέσετε αίτημα συμμετοχής, να το συνοδεύσετε με τον τίτλο της ανακοίνωσής σας και μικρή περίληψη. Καταθέσεις ανακοινώσεων θα γίνονται δεκτές μέχρι τα τέλη Μαΐου. ◘◘◘◘ Ακολουθούν οι τίτλοι και οι περιλήψεις των ανακοινώσεων που κατετέθησαν μέχρι σήμερα. ◘◘◘◘ “Το ξεκίνημα ενός νέου αρχαιομεταλλουργικού προγράμματος για τη μελέτη των ‘χαλκών’ τριπόδων της Ολυμπίας: Αρχή με αναλύσεις στα χαλκούχα μεταλλεύματα της Ερμιονίδος”. “Initiative to a new archaeometallurgical study of the Olympia bronze Tripods: starting from analyses of the Hermione copper-ores” ◘◘◘◘ Moritz Kiderlen*, Ελένη Φιλιππάκη**, Ιωάννης Μπασιάκος** *Humboldt University of Berlin, Germany, **Εργαστήριο Αρχαιομετρίας, ΕΚΕΦΕ ‘Δημόκριτος’ ◘◘◘◘ ΣΥΝΟΨΗ ◘◘◘◘ Στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων ο χαλκός δεν έπαυσε να αποτελεί πρώτη ύλη κατασκευής μεταλλικών αντικειμένων, μολονότι χρησιμοποιείται ευρέως, ήδη, και ο σίδηρος. Πρόσφατα ξεκίνησε ένα νέο, μακράς πνοής, ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την κατανόηση της τεχνολογίας παραγωγής των χαλκών τριπόδων, που αποτελούσαν αναθήματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και την εύρεση της προέλευσης της χαλκούχας πρώτης ύλης που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των αντικειμένων. Σαν πρώτη προσέγγιση μελετήθηκαν και παρουσιάζονται τα κύρια γεωχημικά χαρακτηριστικά της χαλκούχας μεταλλοφορίας από την περιοχή Ερμιόνης και δίδεται έμφαση στην παρουσία και στις συγκεντρώσεις ορισμένων ασυνήθων συστατικών των μεταλλοφόρων σωμάτων, τα οποία προορίζονται να χρησιμεύσουν ως διαγνωστικά κριτήρια στις συγκρίσεις με τα συστατικά (και τα αναμενόμενα ‘εγκλείσματα’ -mattes) των αντικειμένων, που θα ακολουθήσουν, προκειμένου να διαλευκανθούν ζητήματα τόσο τεχνολογίας όσο και προέλευσης. Στην υλοποίηση του προγράμματος θα συμμετάσχουν και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόννης καθώς και από το Γερμανικό Μεταλλευτικό Μουσείο του Μπόχουμ . ◘◘◘◘ Όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο κατά την Μυκηναϊκή εποχή, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τη συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη των χαλκών τεχνέργων ◘◘◘◘ Χαρίλαος Η. Τσέλιος Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αγίων Ασωμάτων 11, 105 53 Αθήνα, email: chtselios@culture.gr ◘◘◘◘ Περίληψη ◘◘◘◘ Κατά τα τελευταία έτη, η τεχνολογική μελέτη – με σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές- χαλκών τεχνέργων, τα οποία προέρχονται από μεγάλα ταφικά σύνολα της Μυκηναϊκής Πυλίας, έχει προσφέρει ουσιαστικής σημασίας δεδομένα σχετικά με την εξέλιξη του υλικού πολιτισμού στην περιοχή της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου κατά τη Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Τα αναλυτικά δεδομένα που αφορούν στην εξέλιξη των κραμάτων και των τεχνικών κατασκευής χαλκών όπλων, εργαλείων και αντικειμένων καθημερινής χρήσης συνεξετάζονται με στατιστικά στοιχεία που αφορούν την τυπολογία των ευρημάτων και τα σύνολα εύρεσης από τα οποία προέρχονται. Η συνδυασμένη αρχαιολογική και τεχνολογική μελέτη, ως προτεινόμενη ολιστική μεθοδολογία προσέγγισης των αρχαίων μεταλλικών τεχνέργων, αποκαλύπτει σημαντικές όψεις του κοινωνικού μετασχηματισμού που έλαβε χώρα στην περιοχή της Πυλίας κατά την Πρώιμη Μυκηναϊκή Εποχή (17ος – 15ος π.Χ. αι.), αλλά και κατά την περίοδο της ίδρυσης των μεγάλων ανακτορικών κέντρων (14ος αι. π.Χ.). ◘◘◘◘ Ενδείξεις μεταλλουργικής δραστηριότητας στον μυκηναϊκό οικισμό Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΟΥΡΑ◘◘◘◘ Η μήτρα μεταλλουργίας που εντοπίστηκε πρόσφατα στο μυκηναϊκό οικισμό στη θέση Σταυρός Χαλανδρίτσας νομού Αχαΐας, σε συνδυασμό με σημαντικά στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων, αποτελούν ενδείξεις επιτόπιας μεταλλουργικής δραστηριότητας.◘◘◘◘ Γρηγορακάκης Γρηγόρης, ΛΘ΄ΕΠΚΑ◘◘◘◘ Μεταλλουργική δραστηριότητα στη Νότια Κυνουρία. Τα νέα ευρήματα.◘◘◘◘ Φριτζήλας Σταμάτης ΛΘ΄ ΕΠΚΑ◘◘◘◘ Μεγαλοπολιτικό εργαστήριο μεταλλουργίας◘◘◘◘ Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα κατάλοιπα ενός μεταλλουργικού εργαστηρίου που αποκαλύφθηκε πλησίον κεντρικής αρχαίας οδού στο νότιο τμήματης Μεγάλης Πόλης της Αρκαδίας. Λόγω των συνθηκών της σωστικής ανασκαφής ερευνήθηκε ο χυτευτικός λάκκος με τη βάση του καλουπιού όπου χύτευαν. Τη συγκριτική μελέτη βοηθούν ανάλογα ευρήματα από άλλες περιοχές του ελληνικού κόσμου. Ο χώρος όπου λειτούργησε το εργαστήριο είχε οικοδομικές φάσεις της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής.◘◘◘◘ Σωτήρης Ραπτόπουλος Α.Ι.Π.Σ.◘◘◘◘ Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας και οι αρχαίοι οικισμοί.◘◘◘◘ Η μεταλλοφορία στην περιοχή της Κυνουρίας, όπως προκύπτει από τα αιτήματα που υπέβαλαν κατά τα μέσα του 20ου αιώνα οι ιδιωτικές εταιρείες εκμετάλλευσης, εντοπίζεται εγγύτατα σε αρχαίους οικισμούς. Διερευνάται η –πιθανή- σχέση των αρχαίων οικισμών με την εκμετάλλευση των μεταλλευτικών αποθεμάτων.◘◘◘◘ Μετά Τιμής, Σωτήρης Ραπτόπουλος (για το Α.Ι.Π.Σ.) τηλ. 6977 552329

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Α.Ι.Π.Σ. - 4: Συγγραφή μαθητικού εντύπου.

Το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Πελοποννησιακών Σπουδών, σε συνεργασία με το αρμόδιο Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας του ΥΠ.ΠΟ.Α., αλλά και με τα Γ.Α.Κ. Αρκαδίας, προχώρησε την 3η 4ου 2013 στην τέταρτη συνεργασία με το Γ'3 Τμήμα του 3ου Γυμνασίου Τριπόλεως. Με την βοήθεια και της υπεύθυνης καθηγήτριάς τους, Υποδιευθύντριας του Σχολείου κας Ελένη Ζαννή, η τάξη προχώρησε στην διαμόρφωση του κειμένου του εντύπου -και στο σχολιασμό των κειμένων των (ευρισκoμένων στα μαθητολόγια) ποινών που επεβλήθησαν από τον σύλλογο των καθηγητών στους μαθητές του σχολείου τους, από το 1880 έως το 1922. ◙◙◙◙ Τα παιδιά προχώρησαν και σε κρίσεις σχετικές με το είδος των ποινών και τον βαθμό αυστηρότητάς τους, αλλά και για τις εποχές που "γέννησαν" τις περιγραφόμενες συμπεριφορές ◙◙◙◙ Θα ακολουθήσει η επιμέλεια και η σελιδοποίηση, ώστε να υλοποιηθεί ο τελικός στόχος -εκείνος της έκδοσης του εντύπου- μέχρι τον Μάϊο.